چگونگی ریزش مو

ریزش مو به معنی کم شدن و ازبین‌رفتن موی سراست و علاوه بر سر در هر قسمتی از بدن نیز ممکن است دیده‌شود.

این عارضه می‌تواند در نتیجه وراثت، برخی بیماری‌ها، مصرف داروها و تغییرات هورمونی رخ دهد. به صورت کلی ریزش مو در مردان شایع تر است. طاسی به دنبال ریزش شدید موی سر ایجاد می‌شود.

ریزش ارثی که غالبا با افزایش سن ایجاد می‌شود، شایع‌ترین علت طاسی است.

طاسی معمولا به تدریج ایجاد می‌شود. ممکن است ریزش مو شدید باشد و تمام سر را درگیر کند یا تکه‌ای بوده و تنها در قسمتی از سر دیده‌شود. کاهش رشد مو می‌تواند موقتی یا به صورت دائم باشد.

برخی از افراد ترجیح می‌دهند کم‌مویی خود را پنهان نکنند و درمانی نیز انجام ندهند.

اما برخی ممکن است کم‌مویی خود را با آرایش، موی مصنوعی یا کلاه بپوشانند.

بعضی از افراد هم ممکن است از داروها و عمل‌های جراحی برای درمان ریزش استفاده کنند.

علت ریزش مو چیست؟

فولیکول ‌ها پایه مو را تشکیل می ‌دهند و رگ‌های خونی وظیفه تغذیه سلول ‌های فولیکول مو و رساندن هورمون ‌هایی که رشد و ساختار مو را کنترل می ‌کنند، دارند.

شایان ذکر است که رشد مو در سه مرحله مختلف اتفاق می‌افتد که از رشد شروع می‌شود؛

فاز، مرحله انتقال و سپس مرحله استراحت. در این مقاله علاوه بر مشکلات ریزش موی سر و روش های درمان و پیشگیری از آن، بسیاری از موضوعات مرتبط با مو و انواع آن بررسی شده است.

انواع مشکلات مو

صرف نظر از نوع مو، هر شخص حداقل یک بار در برهه ای زندگی خود یکی از مشکلات مو را تجربه می کند.  مهمترین این مشکلات عبارت اند از:

موهای سفید یا خاکستری

در برخی افراد ممکن است اهمیت زیادی نداشته باشد، اما تغییر رنگ مو برای بسیاری از افراد آزار دهنده است، زیرا آن ها را به یاد پیر شدن می اندازد.

تارموهای سفید در اثر قرار گرفتن در معرض سلول های رنگدانه در طول سال ها به وجود می آیند و آسیب می بینند. در نهایت تولید ملانین در مو کاهش می یابد.

آسیب مو

عوامل زیادی با آسیب مو مرتبط هستند، مانند استفاده از رنگ و سشوار. علاوه بر آن شستن مداوم موها منجر به کمبود روغن های طبیعی ترشح شده از پوست و خشکی مو می شود.

ریزش مو سر

در حالت عادی، فرد روزانه 100 تار مو از دست می دهد، اما افزایش ریزش موی سر ممکن است نشان دهنده مشکلات مختلف و متنوعی از جمله ژن های ژنتیکی و استفاده از برخی داروها، درمان های شیمیایی و پرتودرمانی باشد.

علاوه بر افزایش یا کمبود برخی از مواد مغذی، حتی استرس و اضطراب ممکن است باعث ریزش موی سر شود.

موهای چرب

افزایش ترشحات غدد ممکن است منجر به تشکیل چربی بیش از حد در موها شود، بنابراین توصیه می شود موها را با استفاده از شامپوهای مخصوص موهای چرب بشویید.

علت ریزش مو

ریزش مو دارای علل مختلفی است که در ادامه به چند مورد مهم آن می پردازیم.

دلایل بهداشتی و پزشکی علت ریزش مو

دلایل بهداشتی و پزشکی زیادی وجود دارد که منجر به ریزش مو می شود، از جمله:

عامل ژنتیکی

عامل ژنتیکی ممکن است منجر به ریزش تدریجی موها با افزایش سن و در الگوهای قابل پیش بینی خاصی شود. در واقع عامل ژنتیکی یکی از شایع ترین علت ریزش مو یا آنچه که به عنوان طاسی شناخته می شود، است.این مورد فقط با کاشت مو قابل جبران می باشد

 تغییرات هورمونی

دیگر علت ریزش مو تغییرات هورمونی است. تغییرات هورمونی ممکن است منجر به ریزش می شود و به طور دائم یا موقت، مو به دلایل متعددی مانند بارداری، زایمان و دوران یائسگی و برخی مشکلات در غده تیروئید دچار ریزش می شود.

طاسی با الگوی مردانه

بروز طاسی در مردان به دلیل عوامل ژنتیکی و ژن ها بیشتر از زنان افزایش می یابد و هورمون های مردانه در افزایش بروز ریزش مو نقش دارند.

موها چگونه رشد می‌کنند؟

قبل از اینکه درباره‌ی علت ریزش مو بگوییم، ابتدا باید با چرخه‌ی رشد موها آشنا شوید.

پوست سر ما میزبان 100 هزار مو است. هریک از این موها، چرخه‌ی رشد متفاوتی دارد. هر فولیکول مو یک تار مو تولید می‌کند که رشد آن در ماه حدود 12 میلی متر است. این تار مو، 2 تا 6 سال عمر می‌کند.

سپس، برای یک ماه رشد آن متوقف می‌شود. وقتی چرخه‌ی جدید شروع می‌شود، آن تار مو می‌ریزد. پس، در هر زمان، اکثر موها در فاز رشد خود قرار دارند و حجم مو را حفظ می‌کنند.

ریزش موها طبیعی است

تنها با پیدا کردن چند تار مو در برس یا روی لباس هایتان، نگران ریزش  نباشید. از دست دادن 50 تا 100 تار مو روزانه، طبیعی است. ریزش مو زمانی هشدار دهنده است که موها دسته دسته بریزند و به مرور زمان کم پشت شوند. در این صورت، حتماً به متخصص مراجعه کنید.

ریزش مو مسئله ای نیست که فقط آقایان را درگیر کند

ریزش همان طور که برای آقایان رخ می‌دهد، برای خانم‌ها هم اتفاق می‌افتد. الگوهای ریزش که برای ما مهم است به چند صورت خود را نشان می‌دهد؛

•  ممکن است موهای همه‌ی نقاط سرتان کم پشت شوند.
•  یا اینکه خالی شدن وسط سرتان بیشتر و بیشتر نمایان شود.
•  ممکن است قسمت‌هایی از سر(مثلاً وسط آن) به شکل یک سکه خالی شود.
•  یک الگوی نادر وقتی است که موی سر از ناحیه‌ی خط پیشانی‌ عقب‌تر برود

چه عواملی باعث ریزش شدید مو در زنان میشود؟

به طور کلی همه‌ی افراد ریزش دارند؛ اما موهای ریخته شده جایگزین می‌شوند. ریزش روزانه حداکثر 100 تار مو در انسان طبیعی در نظر گرفته می‌شود. وقتی تعادل بین ریزش و رویش موها به هم بخورد، فرد به ریزش مو مبتلا است. این ریزش بیشتر در هنگام شانه کردن موها، استحمام یا زمان خواب اتفاق می‌افتد.

در یک فرد جوان، همزمان با ریزش یک تار مو، با فعالیت فولیکول‌های مو، تار موی جدید در همان محل جایگزین می‌شود. در واقع به طور طبیعی بین ریختن مو و رویش مو، یک تعادل وجود دارد، بنابراین کچلی و طاسی در افراد جوان به طور معمول دیده نمی‌شود.

علل ریزش شدید مو در زنان

• کمبود آهن:

فقر آهن در صورت داشتن یا نداشتن آنمی می تواند منجر به ریختن مو شود. بهتر است قبل از اینکه خودسرانه از قرص های آهن مکمل استفاده کنید با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید تا از در صورت تشخیص نیاز توسط پزشک از مکمل ها استفاده کنید؛ زیرا آهن بیش از اندازه در بدن نیز منجر به بروز بعضی مشکلات می شود.

• اختلالات غده تیروئید:

در هر دو حالت کم کاری تیروئید یا پرکاری غده تیروئید ریزش اتفاق می افتد.

• کاهش مقدار استروژن:

خیلی از زنان، ریزش مو را در دوران یائسگی و بعد از آن تجربه می کنند. زمانی که ترشح مقدار استروژن در بدن کاهش می یابد. سایر تغییرات هورمونی برای مثال تغییر میزان استفاده از داروهای ضد حاملگی نیز می تواند منجر به ریزش مو شود.

• کم پشتی ارثی:

کم پشتی مو در بالای سر میتواند ارثی باشد که همان الگوی ریزش موی زنانه یا آندروژنیک است. این نوع کم پشتی پس از قاعدگی که استروژن بدن کاهش مییابد تشدید میشود.

• مدل موی نادرست:

بستن موها به شکلی که باعث کشیدن ریشه مو شود میتواند عامل کم پشتی مو باشد. این نوع کم پشتی طاسی کششی یا انقباضی نام دارد. اگر پیاز مو آسیب ببیند کم پشتی دائمی میشود.

• استرس زیاد یا شوک:

استرس، شوک و عواملی مانند کاهش وزن ناگهانی، عمل جراحی، بیماری یا بچه دار شدن میتواند کم پشتی موقت ایجاد کند. به این نوع کم پشتی تلوژن افلوویوم میگویند که در مرحله تلوژن اتفاق میافتد.

• زایمان:

احتمالاً در مورد ریزش مو بعد از زایمان شنیده‌اید یا دچار آن شده‌اید. بهتر است بدانید، ریزش در زنان شیرده به دلیل تغییرات هورمونی است. در دوران بارداری به دلیل سطح بالای هورمون‌ها ریزش کاهش می‌یابد و موها پر پشت تر می‌شوند. در واقع سطح بالای هورمون‌ها، موهای باقی مانده را حفظ می‌کند و مانع ریزش آنها می‌شود. بعد از زایمان، سیستم بدن به حالت طبیعی خود بر می‌گردد. در نتیجه، تار موهایی که چرخه‌ی رشد آنها به پایان رسیده، می‌ریزند. به همین علت، زنانی که تازه زایمان کرده‌اند، یک باره دچار ریختن موی شدید می‌شوند. معمولاً بعد از 2 سال بعد از زایمان، موها به حالت طبیعی خود بر می‌گردند.

• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS):

سندرم تخمدان پلی کیستیک هم می‌تواند علت ریختن مو شما باشد. زنانی که به این بیماری مبتلا هستند، همواره از اختلال‌های هورمونی رنج می‌برند. هورمون‌های مردانه (آندروژن) در بدن زنان هم تولید می‌شود؛ اما در افرادی که تخمدان پلی کیستیک دارند، تولید هورمون‌ها بیشتر از حد معمول است. اگر سندرم تخمدان پلی کیستیک دارید، به احتمال خیلی زیاد، موهای زائد در صورت و بدن شما بیشتر می‌شود، درحالی که موهای سرتان کم پشت می‌شود. اختلال در تخمک گذاری، ایجاد آکنه و افزایش وزن از علائم دیگر این سندروم هستند.

• مصرف بعضی از داروها:

داروهایی که موجب ریزش می‌شوند، معمولاً دو ساز وکار دارند:

بعضی از این داروها باعث ریزش موهایی می‌ شوند که در فاز رشد (آناژن) هستند. مثل داروهای شیمی درمانی، کلشی سین، مشتقات طلا، بیسموت، تالیوم، بوریک اسید.

دسته ی دیگر این داروها موجب ریزش موهایی می‌شوند که در فاز استراحت (تلوژن) هستند نظیر:

1.رقیق کننده خون (مثل هپارین، وارفارین، ریواروکسابان، دابیگاتران، اپیکسابان)

2.کاهنده ی فشار خون (کارودیلول، آتنولول، بیزوپرولول، متوپرولول، کاپتوپریل، لیزینوپریل، انالاپریل)

3.هورمونی (آندروژن ‌ها و بعضی داروهای ضد بارداری)

4.ضد صرع (والپروئیک اسید، کاربامازپین و فنی توئین)

5.ضد آرتریت (متوترکسات و لفلونوماید)

• داروهای دیگر:

سایمتیدین، ایزوترتینوئین، داروهای ضد تیروئید، کاهنده ی چربی خون، اینترفرون‌ها، ضد عفونی، آمفتامین‌ها، داروهای مسکن غیراستروئیدی، بروموکریپتین، لوودوپا، داروهای ضد سایکوز، ضد اضطراب و به ندرت داروهای ضد افسردگی مثل آمی تریپتیلین.

برخی از قرص‌های ضد بارداری که موجب مهار تخمک گذاری می‌شوند، در بعضی افراد، می‌توانند موجب ریزش شوند. به خصوص اگر اعضای خانواده‌ی شما سابقه‌ی ریزش داشته باشند، احتمال بروز این عارضه بیشتر می‌شود. در برخی موارد، موها بعد از قطع مصرف این قرص‌ها شروع به ریزش می‌کنند. برای جلوگیری از ریزش مو ناشی از مصرف یک داروی خاص حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

آلوپسی آره آتا یا ریزش سکه‌ای (ALOPECIA AREATA): یکی دیگر از انواع ریزش ، ریزش سکه‌ای است. علت این نوع ریزش، اختلال در سیستم دفاعی بدن است که به اشتباه به فولیکول‌های سالم مو حمله می‌کند. در این بیماری، معمولاً موهای فرد (بیشتر موهای سر) به صورت لکه ای می ریزد. این نوع ریزش معمولاً فقط در موهای سر اتفاق می افتد؛ اما گاهی ممکن است موی ریش یا ابرو هم به ریزش سکه ای دچار شوند. در بعضی موارد ممکن است قبل از ریزش پوست آن ناحیه دچار خارش یا درد شود. بیشتر اوقات، ریزش سکه‌ای مو دائمی نیست. بعد از گذشت شش ماه تا یک سال، موها دوباره شروع به رشد می‌کنند؛ اما به ندرت در بعضی از افراد این بیماری تا جایی پیش می‌رود که تمام موهای سر و بدن آنها می‌ریزد.

• رژیم‌های غذایی نادرست:

رژیم‌هایی که باعث کاهش وزن سریع (بیش از 7 کیلو در ماه) می‌شوند، به بدن آسیب می‌زنند. ریزش مو از عوارض این نوع رژیم های لاغری است. مثلاً اگر مقدار پروتئین رژیم غذایی‌تان کافی نباشد، ریزش مو تشدید می‌شود. البته نگران نباشید، موهای ریخته شده، جایگزین می‌شوند؛ اما فقط اگر یک رژیم غذایی سالم را در پیش بگیرید.

• کرم حلقوی (RINGWORM) :

قارچی به نام کرم حلقوی وجود دارد که اگر روی پوست سر ما قرار بگیرد، باعث شروع ریزش می‌شود. علاوه بر ریزش ، پوست سر در همان ناحیه ریختن مو، پوسته پوسته، قرمز و دچار خارش می‌شود و شکل کچلی دایره‌ای از خود به نمایش می‌گذارد.

چقدر ریزش مو در روز طبیعی است؟

طبق تحقیقات، ریختن مو روزانه بین 50 تا 100 عدد تار مو طبیعی است و اگر میزان ریزش موی شما بیشتر از مقدار یاد شده باشد، توصیه می‌شود جهت تشخیص علت و درمان به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه نمائید.